Biuro projektowe: NWA Naperty Wójtowicz Architekci
Lokalizacja: okolice Warszawy
Realizacja: 2004
Fot: Agata Dyka
Wzajemne relacje i wspólne oczekiwania udało się ustalić na samym początku. Dwór Polski miał przywrócić dawne wspomnienia rodzinne o wielopokoleniowej tradycji dworskiej. Oryginalny budynek powstał w 1720 r. i zachował się do lat 60-tych XX w. Na początku współpracy mógł być oglądany jedynie na rodzinnych fotografiach.
Zadanie architektów, polegało na zaprojektowaniu drewnianego dworu z wysokim, pokrytym drewnianym gontem dachem. Wszystko zgodnie z pryncypiami projektowania dworów polskich.
Niepodpiwniczony budynek, został zorientowany na godzinę jedenastą. Amfiladowy układ osiowy, pozwalał na bezpośrednie przejście do części ogrodowej, jednocześnie otwierając perspektywy widokowe. Tradycyjny paradny ganek z trójkątnym frontonem spoczywającym na czterech kolumnach, stanął na osi dworu. Na wprost wejścia powstał podjazd z okrągłym gazonem dla zawracających i podjeżdżających pojazdów. Alkierze – narożne pokoje, wywodzące się ze średniowiecznej tradycji zamkowej, przełamały bryłę budynku nadając jej charakterystyczny wygląd. Plan zabudowy był dziełem kompromisu.
Największym wyzwaniem okazało się wydobycie idealnych proporcji dachu i ścian zewnętrznych oraz kąta nachylenia połaci dachowej. Było dla nas istotne, aby dwór dobrze osadzić w terenie i harmonijnie skomponować z otaczającą przyrodą. Wszak już w antycznym traktacie o architekturze Witruwiusz pisał o eurytmii (dobry rytm), którą osiągnąć można tylko dzięki właściwym stosunkom liczbowym między wymiarami budynku. Wspólne poszukiwania wraz z Inwestorem zaowocowały wprowadzeniem zasad złotego podziału. Rozwiązanie okazało się idealne, a projekt został ukończony z pełnym sukcesem.
Projektowanie, a przy tym wspaniałe dyskusje z Gospodarzami o ewoluowaniu dworu z funkcji obronnej do mieszkalnej, o portykach, alkierzach, małym i wielkim porządku, ilości traktów i osiach w ocalałych dworach było wielką przygodą architektoniczną i intelektualną. Dwór stanął na przepięknej działce ze starodrzewiem, idealnie wpisując się w sielankowy, mazowiecki krajobraz.
Po wybudowaniu, mieliśmy okazję gościć w nim wielokrotnie. Okazało się, że Dwór Polski, to nie tylko piękna architektura, ale również zjawisko kulturowe, przejawiające się w sposobie bycia i życia.
Modrzewiowy dwór pod wpływem czasu nabrał szlachetnej patyny. Dziś przypomina nieco scenerię rodem z kadru Pana Tadeusza, mimo tego, że nie jest bielony. Może kiedyś nakręcą tu kolejną jego ekranizację.
Słowniczek pojęć:
Alkierz - czworoboczny narożnik wyraźnie występujący z bryły budynku dworu, posiadający własny dach. Alkierz powstał na bazie baszty - narożnej wieży obronnej.
zorientowany na godzinę jedenastą – ta reguła powoduje, ze wszystkie ściany dworu miały oświetlenie słoneczne,
Układ amfiladowy – pokoje połączone ze sobą drzwiami umieszczonymi w jednej linii. Takie ustawienie wewnątrz budynku, przy otwartych drzwiach, stwarza perspektywę widokową,
Fronton - niski trójkątny szczyt nad portykiem, który ograniczają krawędzie boczne dachu dwuspadowego. Wewnętrzne pole frontonu, gładkie lub wypełnione dekoracją rzeźbiarską, nosi nazwę tympanonu,
Portyk - otwarty ganek kolumnowy lub filarowy, który poprzedza wejście, tworząc główną część fasady budynku,
Złoty podział - podział harmoniczny, złota proporcja, boska proporcja – podział odcinka na dwie części tak, by stosunek długości dłuższej z nich do krótszej był taki sam, jak całego odcinka do części dłuższej,